آدمى

آدمى مركب از دو اصل است: يكى روح و يكى كالبد، روح چون سوار است و كالبد چون مركب. و اين روح را در آخرت به واسطه كالبد حالتى است و بهشتى و دوزخى است. و وى را به سبب ذات خود نيز حالتى است، بى‌آنكه قالب را در آن شركتى بود. و وى را براى قالب نيز بهشتى و دوزخى است، و سعادتى و شقاوتى است. و ما نعيم و لذت دل را كه بى‌واسطه قالب باشد، نام، بهشت روحانى مى‌كنيم، و رنج و الم و شقاوت وى را كه بى‌قالب بود، آتش روحانى مى‌گوييم. اما بهشت و دوزخ كه‌ قالب در ميان باشد، آن خود ظاهر است؛ و حاصل آن، انهار و اشجار و حور و قصور و مطعوم و مشروب و غير آن است، و حاصل دوزخ آتش و مار و كژدم و زقّوم و غير آن. و صفت اين هر دو در قرآن و اخبار مشهور است، و فهم همگنان آن را دريابد.